Gastblog van Willy van der Meer
Het meertalig vertelfestival Feuerspuren in Bremen beleefde in november 2025 zijn 19e editie. Het festival begint op zaterdagavond met 'die lange Nacht des Erzählens' (de lange vertelnacht). Op zondag wordt de centrale winkelstraat in de buitenwijk Gröpelingen afgesloten voor autoverkeer en 's middags vormen straat en winkeltjes het podium voor vertellers en vuurkunstenaars. Als het donker is, wordt het geheel afgesloten met een lampionnenoptocht. Ieder jaar is het weer een sprookjesachtige belevenis in deze verder niet zo sprookjesachtige, multiculturele wijk. Lees het persoonlijk verslag van leerroute student Willy van der Meer, die er voor het eerst bij was.
Nacht van het vertellen
Wat een avond die 8ste november 2025 in het Bürgerhaus Oslebshausen in Bremen. ‘De lange nacht van het vertellen' duurde weliswaar niet een lange nacht - sterker nog, om elf uur lag ik al weer prinsheerlijk in mijn hotelbedje- de verhalen die voorbij kwamen werden echter met zoveel intensiteit en schwung gebracht, dat je na afloop toch dat gevoel had van ‘een lange nacht’. Ik werd van de sokken geblazen.
Het verhaal van de pinguïn
Dat begon al met de presentatie en de vertelkunst van een van de organisatoren, Julia Klein. Ze praatte de festivalavond aan elkaar, maar ze vertelde ook het prachtige verhaal achter het beeldmerk van deze editie: de pinguïn. De pinguïn is het symbool voor het verzet tegen Erdogan in Turkije. Toen de demonstraties tegen Erdogan op een hoogtepunt waren, zond de Turkse staatstelevisie een documentaire uit over pinguïns, zodat het publiek zo weinig mogelijk mee kreeg van die protesten. De demonstranten maakten vervolgens de pinguïn tot hét symbool voor hun strijd. In de wijk Gröpelingen staat een beeldje van een pinguïn en dat beeldje was het uitgangspunt van Julia Kleins verhaal. Een verhaal over verzet en angst en over de macht die het bewind in Turkije tot over de landsgrenzen heeft.
Meertalig vertellen
Meertalig waren de verhalen van Katinka Kraft en Johanna Wollin. Katinka Kraft vertelde in het Duits en Engels een mooi melancholiek verhaal over een walvis die aanspoelde op een strand en die teruggeholpen moest worden naar zee. Door twee talen te gebruiken, die waarschijnlijk iedereen in het publiek goed kon verstaan, zorgde ze voor een mooi dubbel perspectief en hield ze met gemak de aandacht van het publiek vast.
Een heel andere aanpak had Johanna Wollin. Zij vertelde in het Duits en Spaans. Haar eerste verhaal, over hoe het was om in het Duitsland van nu voortdurend geconfronteerd te worden met microdiscriminatie, zoals de buurvrouw in de tram die haar tas net wat steviger vasthield dan nodig was, was schokkend. Zulke kleine bewegingen, nauwelijks te zien en toch zorgden ze voor zoveel ongemak en verdriet.
Haar tweede verhaal, een volksverhaal, over een per ongeluk voor wijs versleten man, maakte gebruik van beide talen. De meeste mensen konden waarschijnlijk niet allebei verstaan, maar ze vertelde zo levendig en met zoveel expressie dat de lading van de dialogen in het Spaans heel goed overkwam. Niet mis te verstaan.
Verhalen op straat
De volgende middag werd het festival voorgezet in de Lindenhofstrasse. In verschillende winkels kon publiek (gratis) aanschuiven om naar meertalige verhalen te luisteren. De Vertelacademie werd vertegenwoordigd door Anita van Alphen en Greet Willems. Zij vertelden in het Duits/Nederlands en Vlaams. Een verhaal dat het publiek heel goed bereikte door de expressie en rust waarmee verteld werd. Veel indruk maakte ook het verhaal van de Italiaanse Josefina uit Freiburg. Zij liet samen met haar docent Martin Elrodt zien op welke manier meertalige verhalen verteld kunnen worden. Het was niet alleen instructief, maar ook heel onderhoudend, dankzij het ingebakken gevoel voor het komische dat Josefina had.
----------------
Meer weten?
Op de pagina met studiemateriaal bij de workshop Meertalig Vertellen, vind je verschillende artikelen over meertalig vertellen en ervaringen van leerroutestudenten en docenten met meertalig vertellen, onder andere bij Feuerspuren.